2.3 - Perkembangan Nasionalisme di Asia

Nasionalisme di Asia tercetus daripada penjajahan dan kedatangan kuasa Eropah

Nasionalisme di India

• Kebangkitan rakyat tempatan dalam Dahagi India 1857
• Nasionalisme awal bercorak gerakan, memberi perhatian terhadap isu sosioagama
• Gerakan nasionalisme lebih tersusun apabila wujudnya golongan intelektual hasil daripada perkembangan pendidikan Barat
• Kongres Kebangsaan India atau Indian National Congress (INC) ditubuhkan untuk menyuarakan pendapat (1885) dan Liga Musim (1906)
• Bal Gangadhar Tilak dan Bipin Chandra Pal ketua nasional radikal yang muncul gerakan bersifat keras dan penggerak semangat penentangan secara militan British
• Mahatma Gandhi yang menjadikan satyagraha pegangan untuk menggerakkan nasionalisme di India disebabkan INC lihat dasar tidak bekerjasama dgn British
• INC dan Liga Muslim membentuk jawatan kuasa khas, merangka pembahagian India iaitu India dan Pakistan
• Muhammad Ali Jinnah sebagai Gabenor Jeneral Pakistan, Pakistan merdeka pada 14 Ogos 1947
• India merdeka pada 15 Ogos 1947, Jawaharlal Nehru adalah Perdana Menteri India pertama

Nasionalisme di China

• Gerakan nasionalisme bercorak anti-Barat
• Untuk melindungi ekonomi, politik dan mengukuhkan peradaban China dari penguasaan kuasa asing
• Dinasti Manchu telah mengecewakan rakyat dengan kelemahan pemerintahan dan gagal menyekat kemaraan pengaruh Barat. Akibatnya, Dinasti Manchu telah kehilangan mandat dan dianggap orang luar
• Dr. Sun Yat Sen, tokoh gerakan kebangkitan rakyat telah mengemukan tiga prinsip ideologi perjuangan; nasionalisme, demokrasi dan kebajikan sosial
• Berpandukan prinsip tersebut, gerakan Revolusi China telah berjaya menumbangkan Dinasti Manchu dan membawa kepada kemunculan Republik China

Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dan Mesir

• Kesedaran mempertahankan sistem pemerintahan islam dan agama islam yang diancam imperialisme Barat
• Tercetusnya gerakan Pan-Islamisme dan gerakan islah
• Gerakan islah
  • Gerakan islah ialah gerakan pemulihan Islam. Sayyid Jamal al-Din al-Afghani dan Sheikh Muhammad Abduh sebagai pengasas
  • Imperialime Barat di Mesir menyebabkan berlakunya pertembungan budaya Eropah- Amerika dengan budaya tempatan yang mengubah budaya dan tradisi kepercayaan tempatan
  • Al-Quran dan Hadis sebagai panduan dan pegangan ajaran Islam yang sebenar untuk melepaskan diri dari jajahan serta perbaiki kehidupan masyarakat
• Gerakan Pan-Islamisme
  • Sayyid Jamal al-Din al-Afghani menubuhkan al-Urwah al-Wuthqa (ikatan yang kuat)
  • Untuk memperkuat rasa persaudaraan dan membawa umat Islam kepada kemajuan
  • Menerbitkan akhbar al Urwah al-Wuthqa untuk menyebarkan idea Pan-Islamisme untuk seruan penyatuan persaudaraan umat Islam di seluruh dunia dan bangkit menghalang peluasan kuasa Barat
  • Khalifah Abdul Hamid II merupakan pemerintah empayar Uthmaniah yang menggerakkan idea Pan-Islamisme, mendapat sokongan umat Islam seluruh dunia serta Tanah Melayu. Contohnya, Tok Janggut menentang British di Kelantan (1915)

Nasionalisme di Jepun

• Digerakkan oleh Maharaja Mikado Meiji yang mahukan kemajuan untuk elak ancaman imperialisme Barat
• Gerakan pemulihan Jepun telah dilancarkan dan keutamaan pemodenan mengikut model Barat supaya Jepun dihormati Barat
• Semasa era Pemulihan Meiji, pembinaan nasionalisme dalam kalangan rakyat berpandukan prinsip dan semangat bushido
• Hasil daripada pemulihan itu, Jepun telah muncul sebagai negara perindustrian dan hasil daripada kuasa tentera yang sangat kuat, Jepun telah menjadi kuasa imperialisme di Asia