4.2 - Kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

Pentadbiran Malaysia terbahagi kepada tiga peringkat, iaitu Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan.

Pembahagian Kuasa

• Kuasa Kerajaan Pusat dan Kerajaan Negeri meliputi kuasa perundangan dan kuasa pemerintahan.
• Tujuan pembahagian kuasa – Melicinkan sistem Persekutuan dan mengelakkan permasalahan antara kedia-dua peringkat kerajaan.
• Kerajaan Persekutuan – Diberikan kuasa yang lebih besar.
• Kerajaan Tempatan – Tiada peruntukan kuasa yang khusus.
• Kerajaan Tempatan – Diletakkan di bawah kuasa Kerajaan Negeri.

Kuasa Kerajaan Persekutuan

• Parlimen – Institusi yang membuat undang-undang bagi seluruh Malaysia.
• Kuasa pemerintahan Kerajaan Persekutuan – Mengikut Senarai Persekutuan.
• Senarai Persekutuan – Meliputi skop kepentingan nasional dan aspek perkhidmatan berhubung dengan pentadbiran negara.
• Antara yang terkandung dalam Senarai Persekutuan:
  • Hal ehwal luar negeri
  • Pertahanan
  • Keselamatan dalam negeri
  • Pentadbiran keadilan
  • Kewarganegaraan
  • Kewangan
  • Perhubungan dan pengangkutan
  • Pelajaran
  • Perubatan dan kesihatan

Kuasa Kerajaan Negeri

• Setiap negeri di Malaysia mempunyai Dewan Undangan Negeri (DUN).
• Kuasa DUN – Menggubal undang-undang negeri.
• Kuasa pemerintahan Kerajaan Negeri – Mengikut Senarai Negeri (dalam Perlembagaan Persekutuan)
• Antara perkara yang terkandung dalam Senarai Negeri:
  • Undang-undang Islam
  • Tanah
  • Pertanian dan perhutanan
  • Kerajaan tempatan
  • Hari kelepasan negeri
• Senarai Bersama – Perkara yang membolehkan Parlimen dan DUN menggubal undang-undang untuk perkara yang sama. Antaranya:
  • Kebajikan awam
  • Biasiswa
  • Perlindungan haiwan liar dan taman negara
  • Perancangan bandar dan luar bandar
  • Kesihatan awam, kesihatan dan pencegahan penyakit
  • Kebudayaan dan sukan
  • Perumahan
• Peruntukan Tambahan bagi Sarawak dan Sabah – Bagi menyesuaikan kemasukan negeri berkenaan ke dalam Persekutan Malaysia
  • Antara tambahan kepada Senarai Negeri bagi Sarawak dan Sabah:
    • Undang-undang dan adat anak negeri
    • Mahkamah Anak Negeri
    • Kereta api di Sabah
  • Antara tambahan kepada Senarai Bersama bagi Sarawak dan Sabah:
    • Undang-undang diri termasuklah berhubung dengan perkahwinan, penceraian, penjagaan anak, nafkah dan sebagainya berkaitan dengan undang-undang keluarga.
    • Penyelidikkan pertanian dan perhutanan, pengawalan makhluk perosak dan pencegahan penyakit tumbuhan.
    • Pilihan raya bagi Dewan Negeri.
• Akta Imigresen 1963 – Kerajaan Negeri Sarawak dan Sabah diberi kuasa untuk mengekalkan kuasa kawalan, kemasukan dan kediaman di negeri berkenaan.

Peranan Kerajaan Tempatan

• Kerajaan Tempatan – Kerajaan peringkat ketiga.
• Kuasa Kerajaan Tempatan – Mentadbir dan melaksanakan tanggungjawab dalam sesebuah kawasan tempatan atau daerah kecil yang diwartakan.
• Lebih dikenali sebagai Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan berada dia bawah kuasa Kerajaan Negeri.
• Menjadi perantara Kerajaan Negeri dengan rakyat.
• Digariskan oleh Akta Kerajaan Tempatan 1976 [Akta 171].
• Antara fungsi Kerajaan Tempatan
  • Menyediakan perkhidmatan pembersihan.
  • Mengeluarkan lesan dan kawalan penjaja.
  • Membangunkan perumahan awam.
  • Menyediakan kemudahan sukan dan kebudayaan.
  • Menyediakan pasukan bantuan dan penyelamat.
  • Menyediakan perkhidmatan kecemasan.
  • Menyediakan kemudahan awam.
  • Menyenggara jalan raya.
  • Menyenggara sistem saliran.
  • Mengindahkan kawasan.
  • Menjaga kesihatan awam.